KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ NEDİR?

5202 sayılı Savunma Sanayii Güvenliği Kanunundaki tanımına göre Kişi Güvenlik Belgesi gizlilik dereceli bilgi, belge, proje veya malzemeye nüfuz edebilmeyi veya bunların bulunduğu yer ve tesislere giriş iznini sağlayan belge anlamına gelmektedir. Yani kişi Güvenlik Belgesi yüksek gizlilik dereceli savunma sanayii projelerinde çalışan kişiler hakkında bu projelerde çalışması ve gerekli bilgi ve belgelere erişiminin sağlanması amacıyla Millî Savunma Bakanlığı tarafından belli prosedürlerden geçilerek düzenlenen belgedir. Kişi güvenlik belgesi isteyen kurumlar;

• Aselsan,
• Tai (Türk Havacılık Uzay Sanayii),
• Roketsan
• Tusaş Motor Sanayi (TEİ)
• Tusaş (TAİ)
• Havelsan
• Baykar
• Aspilsan
• Ayesaş
• İşbir Elektrik Sanayi A.Ş.
• TRMOTOR Güç Sistemleri Sanayi A.Ş.
• Meteksan
• Nurol
• Otokar
• BMC

gibi savunma sanayii kuruluşlarında çalışacak veya çalışmakta olan personel için kişi güvenlik belgesi düzenlenir.

KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ KAÇ YIL SÜREYLE VERİLİR?

Kişi Güvenlik Belgesinin düzenlenme esasları ve süresine ilişkin düzenlemeler Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliğinde düzenlenmiştir. Kişi Güvenlik Belgesinin verilme esasları ve kaç yıl süreyle verileceği hususu Savunma Sanayii Güvenliği Yönetmeliği’nin 19. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre Kuruluşlar tarafından Kişi Güvenlik Belgesi talep edilen personel için güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamının talebi üzerine, mevzuata uygun olarak Millî İstihbarat Teşkilâtı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü veya mahalli mülki idare amirlikleri tarafından yaptırılır. Sonuç, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamına bildirilir. Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucu uygun olanlar ile hakkında olumsuzluk bulunan personel için Kişi Güvenlik Belgesi tanzim edilip edilmeyeceğine ilişkin gerektiğinde alınan hukuki mütalaa sonrası uygun bulunan kişilere, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı tarafından istenilen gizlilik derecesinde, en fazla 5 yıl süreyle geçerli Kişi Güvenlik Belgesi tanzim edilir.

KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ VERİLMEYECEK HALLER

Kişi Güvenlik Belgesi verilmeyecek haller Milli Savunma Bakanlığı tarafından düzenlenen “Savunma Sanayii Güvenliği Yönergesi” nin 5. bölüm 4 numaralı bendinde tahdidi olarak sayılmıştır. Bu yönergenin ilgili maddelerine göre ;

1. Kasıtlı bir suç nedeniyle bir yıl veya daha fazla süreli hapis cezası alanlarla, cezası ya da mahkûmiyeti ertelenmiş, seçenek yaptırımlara çevrilmiş veya affa uğramış olsa bile; cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, her türlü sahtecilik, Devletin egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlar, Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, milli savunmaya karşı suçlar, Devlet sırlarına karşı suçlar ve casusluk suçları ile hırsızlık, yağma, nitelikli mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, dolandırıcılık, hileli iflas, uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma, kullanmak amacıyla bulundurma, kabul etme, satın alma, kullanılmasını kolaylaştırma, imal ve ticaretini yapma, fuhuş, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, zimmet, irtikâp, rüşvet, görevi kötüye kullanma, göreve ilişkin sırrın açıklanması, iftira, suç uydurma, yalan tanıklık, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama, kaçakçılık, suç işlemek amacıyla örgüt kurma, 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna muhalefet suçlarından mahkûm olanlar,
2. Yukarıdaki bentte sayılan suçlar nedeniyle haklarında soruşturma veya kovuşturma yürütülenlerle hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmiş olanlardan; mevcut bilgi, belge delil, görev safahatı gibi hususlar da dikkate alınarak yapılacak değerlendirme sonucunda kişi güvenlik belgesi verilmesi sakıncalı görülenler,
3. 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununda belirtilen mavi kart uygulaması kapsamında olanların hakları saklı kalmak kaydıyla, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkanlar veya çıkarılanlarla yabancı uyruklu olanlar,
4. Herhangi bir sabotaj, isyan, casusluk, vatana ihanet hareketine katılanlar ve bu hareketlere katılanlara yardımda bulunanlarla, görevi olmaksızın ya da haklı bir sebebe dayanmaksızın herhangi sabotör veya casusla ya da hasım bir devletin temsilcileriyle temas kurmuş olanlar,
5. Sır saklayamamak, akıl hastalığı, alkoliklik, unutkanlık ve sara gibi güvenliği tehlikeye düşürecek durumları tespit edilenler,
6. Atatürk İlke ve İnkılâplarına aykırı davranışta bulunanlar.

Hakkında Kişi Güvenlik Belgesi verilmez. Bu yönergede sayılan ve Kişi Güvenlik Belgesi düzenlenmesine engel olan nedenler sınırlı sayma yöntemiyle sayılmış olup bu haller Milli Savunma Bakanlığı tarafından yorum yoluyla genişletilemez. Yani somut verilerle desteklenmeyen istihbari veriler yoluyla Kişi Güvenlik Belgesi verilmemesi yoluna gidilemez. Dolayısıyla personeller hakkında hukuki denetime elverişli somut verilere dayanmayan istihbari veriler kullanılarak Kişi Güvenlik Belgesi verilmemesi durumunda bu idari işlemin iptali gerekmektedir. Kişi Güvenlik Belgesinin düzenlenmemesi işlemine karşı açılacak iptal davalarında Bozüyük İdare Hukuku Avukatı olarak siz değerli müvekkillerimize destek olmaktayız.

NATO KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ VERLMEYECEK HALLER

NATO Güvenlik komitesi tarafından hazırlanan “NATO Personnel Security Directive“  dokümanı Personel Güvenlik Kleransının Uygunluğun Değerlendirilme Kriteri (Criteria for Assessing Eligibility for a Personnel Security Clearance) başlığı altında NATO Kişi Güvenlik Belgesi verilebilmesi için gerekli olan haller şu şekilde sıralanmıştır;

1. Bir kişiye Kişi Güvenlik Belgesi (KGB) verilmesi ve bu belgenin korunması amacıyla sadakat, güvenilirlik ve güvenilirliğini değerlendirmek için temel kriterleri içermektedir. Bu paragraflar, potansiyel güvenlik endişelerine yol açabilecek karakter ve durumları ele almaktadır.
2. Kriterler, Kişi Güvenlik Belgesi verilecek kişiye uygulanmakla birlikte, uygun olduğu durumlarda ve ulusal mevzuata uygun olarak, eşinin, birlikte yaşadığı kişinin veya yakın aile üyesinin karakteri, davranışı ve durumları da ilgili olabilir ve bir kişinin uygunluğunu değerlendirirken dikkate alınmalıdır.
3. Kriterler, bir kişinin veya eşinin, birlikte yaşadığı kişinin ve uygun olduğu durumlarda ve ulusal mevzuata uygun olarak, yakın aile üyesinin şu durumlara sahip olup olmadığını belirlemek için uygulanacaktır:
   1. Casusluk, terörizm, sabotaj, ihanet veya ayaklanma eylemlerinde bulunmuş veya bulunmaya teşebbüs etmiş, başka bir kişiyle bu eylemleri gerçekleştirmek için komplo kurmuş veya yardım ve yataklık etmiş (veya etmeye çalışmış) olup olmadığı;
   1. Casus, terörist, sabotajcı veya bu tür kişilerle makul bir şekilde şüphelenilen kişilerle veya NATO ve/veya NATO ülkelerinin güvenliğini tehdit edebilecek yabancı ülkelerin örgütleri veya temsilcileriyle, istihbarat servisleri dahil olmak üzere, ilişki içinde olup olmadığı (bu ilişkiler resmi görev kapsamında yetkilendirilmedikçe);
   1. Şiddet, huzur bozucu faaliyet veya diğer yasa dışı yollarla üye ülkelerin hükümetlerini devirmeye çalışan veya üye ülkelerin hükümet şekillerini değiştirmeye çalışan herhangi bir örgütün üyesi olup olmadığı veya bu tür bir örgüte yakın zamanda destek verip vermediği veya bu tür örgütlerin üyeleriyle yakın ilişki içinde olup olmadığı;
   1. Özellikle güvenlikle ilgili öneme sahip bilgileri kasten saklayıp saklamadığı, yanlış beyan edip etmediği veya sahte bilgi verip vermediği veya personel güvenlik formunu doldururken veya güvenlik görüşmesi sırasında kasten yalan söyleyip söylemediği;
   1. Suç teşkil eden bir fiilden mahkum olup olmadığı veya sürekli suç işleme eğilimlerini gösteren suçlardan mahkum olup olmadığı;
   1. Ciddi mali sıkıntılarının olup olmadığı veya açıklanamayan zenginliğinin bulunup bulunmadığı;
   1. Alkol bağımlılığı, yasa dışı uyuşturucu kullanımı ve/veya yasal ilaçların kötüye kullanımı geçmişinin olup olmadığı;
   1. Şantaj veya baskı riskine yol açabilecek herhangi bir cinsel davranış dahil olmak üzere herhangi bir davranışta bulunup bulunmadığı;
   1. Dürüstlük, sadakatsizlik, güvenilmezlik, güvensizlik veya dikkatsizlik gibi davranışlarıyla veya konuşmalarıyla gösterip göstermediği;
   1. Güvenlik düzenlemelerini ciddi şekilde veya tekrar tekrar ihlal edip etmediği;
   1. İletişim ve bilgi sistemlerine ilişkin yetkisiz faaliyetlerde bulunmayı denemiş veya başarılı olup olmadığı;
   1. Yargılamasında veya güvenilirliğinde önemli kusurlara neden olabilecek veya bireyi istemeden potansiyel bir güvenlik riski haline getirebilecek herhangi bir hastalık veya zihinsel veya duygusal durumdan muzdarip olup olmadığı. (Bu tür durumlarda yetkin tıbbi görüş alınmalıdır);
   1. (m) Yabancı istihbarat servisleri, terörist gruplar veya NATO ve/veya NATO ülkelerinin güvenlik çıkarlarını tehdit edebilecek diğer huzur bozucu faaliyet gösteren  örgütler veya bireyler tarafından baskıya maruz kalabilecek yakınlar veya yakın ilişkiler nedeniyle baskıya maruz kalma ihtimali bulunup bulunmadığı.
4. Bu kriterler, NATO ve NATO ülkelerinin güvenlik çıkarlarını korumak için bireylerin ve onların yakınlarının güvenlik risklerini kapsamlı bir şekilde değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Şeklinde tahdidi olarak sayılmıştır. Yine bu başlık altında sayılan NATO kişi Güvenlik Belgesi verilmeyecek haller de sınırlı sayma yöntemiyle sayılmış olup bu haller yorum yoluyla genişletilemez. Yani somut verilerle desteklenmeyen istihbari veriler yoluyla Kişi Güvenlik Belgesi verilmemesi yoluna gidilemez. Dolayısıyla NATO Kişi Güvenlik Belgesi verilmesi yetkisinin de bu sayılan kurallar çerçevesinde hukuka uygun olarak kullanılması zorunludur. Bu kriterlere uyulmadan hukuka aykırı olarak tesis edilen NATO Kişi Güvenlik Belgesi verilmemesi işleminin iptaline yönelik 60 gün içerisinde yürütmeyi durdurma talepli iptal davası açılması gerekmektedir. Herhangi bir hak kaybına uğramamak adına kanuni sürelere riayet etmek ve bir avukattan hukuki danışma almak faydalı olacaktır. Hukuk büromuz siz değerli müvekkillerinin haklarını konusunda uzmanlaşmış tecrübeli idare hukuku avukatlarından oluşmaktadır.

Detaylı bilgi ve hukuki destek için bizimle iletişime geçin.

ASELSAN KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ

ASELSAN, Türkiye’nin savunma sanayii alanında önde gelen kuruluşlarından biridir ve güvenlik hassasiyeti yüksek projelerde görev alan personelinin güvenilirliğini sağlamak için “Kişi Güvenlik Belgesi” zorunluluğu getirmiştir. Bu belge, çalışanın devlet sırlarına ve güvenlik bilgilerine erişimini denetleyerek kurumun ve ülkenin güvenliğini korumayı amaçlar. Kişi Güvenlik Belgesi, bir çalışanın belirli bir güvenlik seviyesinde çalışabilmesi için gerekli olan izin ve denetim süreçlerini kapsar. Bu belge, çalışanın geçmişi, karakteri ve güvenilirliğinin detaylı bir şekilde incelenmesiyle verilir. ASELSAN gibi stratejik kurumlarda çalışanların güvenilirliği, projelerin güvenliği açısından hayati öneme sahiptir.

TAİ – TUSAŞ KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ

Kişi Güvenlik Belgesi (KGB), belirli mesleklerde ve pozisyonlarda çalışacak kişilerin güvenlik açısından uygunluğunu belirlemek amacıyla yapılan detaylı bir güvenlik soruşturması sonucunda verilen belgedir. Bu belge, özellikle savunma sanayiinde ve gizlilik derecesi yüksek projelerde görev alacak personelin güvenlik riski taşımadığını garanti altına almak için zorunludur. TUSAŞ (Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.) gibi kritik kurumlar, çalışanlarından bu belgeyi talep ederler. Kişi Güvenlik Belgesi tanzim edilmesi uygun bulunan kişilere, Savunma Sanayii Millî Güvenlik Makamı tarafından istenilen gizlilik derecesinde, en fazla 5 yıl süreyle geçerli Kişi Güvenlik Belgesi tanzim edilir.

ROKETSAN KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ

Güvenlik soruşturması: Kişinin kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığının, kolluk kuvvetleri ve istihbarat ünitelerinde ilişiği ile adli sicil kaydının ve hakkında herhangi bir tahdit olup olmadığının, yıkıcı ve bölücü faaliyetlerde bulunup bulunmadığının, ahlaki durumunun, yabancılar ile ilgisinin ve sır saklama yeteneğinin mevcut kayıtlardan ve yerinden araştırılmak suretiyle saptanması ve değerlendirilmesini ifade etmektedir. ROKETSAN ülkemizde gizlilik derecesinde çalışmalar yürüttüğü için ROKETSAN’ da çalışan veya ilk defa çalışacak kişiler için güvenlik soruşturması yapılacaktır.

KİŞİ GÜVENLİK BELGESİ VERİLMEMESİ DURUMUNDA BAŞVURULACAK HUKUKİ YOLLAR

Kişi Güvenlik Belgesi, savunma sanayi gibi stratejik öneme sahip sektörlerde (Aselsan, Tai (Türk Havacılık Uzay Sanayii), Roketsan, Tusaş Motor Sanayi (TEİ), Havelsan, Baykar, Aspilsan, Ayesaş, İşbir Elektrik Sanayi A.Ş., TRMOTOR Güç Sistemleri Sanayi A.Ş., Meteksan, Nurol, Otokar, BMC) çalışmak isteyen bireylerin güvenlik açısından uygunluğunu belgeleyen bir yetkilendirmedir. Ancak, bazen başvurular reddedilebilir veya mevcut belgeler iptal edilebilir. Bu durumlarda, bireylerin başvurabileceği hukuki yollar mevcuttur.

Kişi güvenlik belgesi olumsuz gelirse veya herhangi bir nedenle KGB düzenlenmez ise ilgili personel/personel adayı bu idari işlemin iptali istemi ile 60 gün içerisinde idari dava açmalıdır. Zira mevzuata uygun bir şekilde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yaptırılmamışsa, kişi hakkında yapılan araştırmalarda elde edilen veriler somut, güvenilir, teyit edilebilir, ön yargıdan uzak ve hukuken denetlenebilir nitelikte değilse veya yine kişi hakkında yapılan inceleme ve değerlendirmenin hukuken denetlenebilir nitelikte olmaması durumlarında KGB düzenlenmemesine ilişkin işlem hukuka aykırı hâle gelecektir.

KGB verilmesi işlemi sürecinde açılacak olan iptal işlemine konu Kişi Güvenlik Belgesi verilmemesi idari işlemini tesis eden kurum Millî Savunma Bakanlığı Destek Hizmetleri Daire Başkanlığı olduğundan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumsuz sonuçlanması işleminin iptaline ilişkin açılacak olan iptal davasını Millî Savunma Bakanlığı’ ’na karşı Ankara İdare Mahkemelerinde açmak gerekmektedir. Dolayısıyla dava 5202 sayılı Savunma Sanayii Güvenliği Kanunu gereğince kişi güvenlik belgesini düzenleyen kurum Millî Savunma Bakanlığı olduğu için açılacak iptal davası Millî Savunma Bakanlığı’ na karşı açılacaktır. Başka bir deyişle dava; Aselsan, Tai (Türk Havacılık Uzay Sanayii), Roketsan, Tusaş Motor Sanayi (TEİ), Havelsan, Baykar, Aspilsan, Ayesaş, İşbir Elektrik Sanayi A.Ş., TRMOTOR Güç Sistemleri Sanayi A.Ş. , Meteksan, Nurol, Otokar, BMCgibi personel adayının çalışacak olduğu savunma sanayi alanında faaliyet gösteren şirkete karşı açılmayacaktır.

Kişi Güvenlik Belgesi verilmemesi işleminin iptaline yönelik Millî Savunma Bakanlığına karşı açılacak olan davada Mahkemeden 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununu 27. Maddesi uyarınca Yürütmenin Durdurulmasının talep edilmesi oldukça önemlidir. Savunma sanayi alanında çalışan firma personellerinin daha önceden Kişi Güvenlik Belgesi’ ne sahip olduğu ancak yenileme döneminde Millî Savunma Bakanlığı tarafından tekrardan yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sürecinin olumsuz sonuçlandığı durumlarda personelin iş akdi şirket tarafından tek taraflı olarak feshedildiği durumlar söz konusu olmaktadır. İşte bu durumlarda şirkete karşı işe iade davası açılması gerekmektedir. İşe iade davası iş mahkemesinde açılacak olan bir hukuk davasıdır. Bu hususta hak kaybına uğramamak adına bir avukattan hukuki destek almanız büyü önem arz etmektedir.

Kişi güvenlik belgesinin verilmemesi durumunda, hukuki sürecin karmaşıklığı ve teknik detayları nedeniyle bir avukattan profesyonel yardım almak oldukça önemlidir. Arda Okumuş Hukuk Bürosu olarak, bu tür durumlarda müvekkillerimize hukuki danışmanlık ve temsil hizmetleri sunmaktayız. Amacımız, müvekkillerimizin haklarını korumak ve adil bir sonuca ulaşmalarını sağlamaktır.